اظهارنامه چیست؟

از لحاظ لغوی اظهارنامه هرگونه برگی است که از طرف کسی برای کس دیگری ارسال می شود و و مطلبی را به آن خاطر نشان می کند ( فرهنگ عمید)

شاید بیشترین نوع اظهارنامه که اکثر افراد با آن سرو کار دارند اظهارنامه مالیاتی باشد که افراد وضعیت مالی و دارایی خود را برای تعیین مالیات به اداره دارایی اعلام می کنند که در قوانین مالیاتی آثاری بر آن مترتب است.

نوع دیگر اظهارنامه موضوع ماده 157 و156 قانون آیین دادرسی مدنی است که طبق آن هرکسی می تواند به طور اختیاری قبل ازطرح دعوی حق خود را به وسیله آن به دیگری اعلام یا ضمن ارسال اظهارنامه مال سند یا چیزی را به دیگری تسلیم نماید.

اظهارنامه ها می تواند کاربردهای دیگری هم داشته باشد مثلا بنده با توجه به اولین وظیفه وکالتی در برخی دعاوی ترجیح می دهم با رضایت موکل طرف دعوی و یا وکیلشان را برای توافق یا صلح وسازش به دفتر دعوت نمایم و با وجود سخت بودن رسیدن به توافق معمولا به نتایج خوبی رسیده ام که ممکن است با طرح دعوی حاصل نمی شده یا بسیار زمان بر بوده است.

باید توجه داشت که ارسال و ابلاغ اظهارنامه حکم سند رسمی را دارد و در صورتیکه حاوی اقرار یا قبول امری باشد از سوی طرف دعوی علیه فرستنده قابل استناد است بنابراین اکیدا توصیه می شود قبل از ارسال اظهارنامه متن آن را وکلای دادگستری تنظیم وتایید نمایند.

همچنین گاهی ارسال اظهارنامه باعث هوشیاری طرف دعوا و یا ایجاد موانعی در روند دعوی می شود از این لحاظ هم باید در ارسال آن بسیار ملاحظه و دقت شود.

گاهی ارسال اظهارنامه قانونا لازم و ضروری است به طور مثال ارسال اظهارنامه برای اخطار به داور قراداد یا در موادردی که در قانون تجارت از جمله مباحث برات ذکر شده یا مواردی که در قانون روابط موجر و مستاجر جهت تحویل کلید ذکر شده یا قانون تملک آپارتمان ها برای مالک واحدی که که شارژ نمی دهد.

معمولا بهتر است به اظهارنامه پاسخی داده نشود مگر مواردی که در قوانین پیش بینی شده وعدم پاسخ به آن اثار زیان باری دارد.